Στην ημι-πραγματική πραγματικότητα του Δρ. Σιμαμούρα
Το 1922, ο δρ Σιμαμούρα, γιατρός από την Ιαπωνία, βρίσκεται σχεδόν απομονωμένος στο σπίτι του, άρρωστος με μόνιμο πυρετό προσπαθώντας να θυμηθεί ιστορίες και λεπτομέρειες της ζωής του και της ιατρικής του έρευνας, πλαισιωμένος από τέσσερις γυναίκες που τον φροντίζουν: τη γυναίκα του, τη μητέρα του, την πεθερά του και την υπηρέτριά του. Εκκινώντας από το «τέλος» της ιστορίας του, η Christine Wunnicke μας εισάγει το σύμπαν του Δρ. Σιμαμούρα, ο οποίος, ξεκίνησε το 1891 να μελετά στα χωριά της Ιαπωνίας, γυναίκες που φέρεται ότι είχαν καταληφθεί από πνεύμα αλεπούς.
Μέσα από τις αναμνήσεις του Δρ Σιμαμούρα, ξετυλίγεται το κουβάρι μιας μνήμης ταραγμένης, η οποία αρχίζει να μετακινείται από όταν ο γιατρός, το 1891, αρχίζει να ερευνά ένα φαινόμενο που μάλλον μοιάζει λαογραφικός μύθος, παρά νευρολογική πάθηση. Στις επαρχίες της Ιαπωνίας, οι γυναίκες αρχίζουν να καταλαμβάνονται από ένα πνεύμα αλεπούς και τα συμπτώματά τους μοιάζουν με αυτά της υστερίας, μια πάθηση που ήδη έχει αρχίσει να μελετάται στη δυτική ιατρική. Οξυδερκής και φιλομαθής -αλλά και φιλόδοξος-, ο Σιμαμούρα αμφισβητεί αυτή την παραδοσιακή ιαπωνική πρόληψη. Μαζί του έχει κι έναν νεαρό φοιτητή, ο οποίος δεν ακολουθεί τα επιστημονικά πρωτοκόλλα· αντίθετα, παρασύρεται από τον μύθο και υιοθετεί πρακτικές τσαρλατάνων «εξορκιστών», οι οποίοι υποστηρίζουν ότι μπορούν να γίνουν «δοχεία» του πνεύματος και να απαλλάξουν τις γυναίκες από τα δυσάρεστα συμπτώματα.
Όλα αυτά μέχρι που ο γιατρός συναντάει την Κίγιο και βλέπει κάτω από το δέρμα της να κινείται μια μορφή που μοιάζει με αλεπού. Μέσα από μία φοβερά ομιχλώδη αφήγηση για το τι ακριβώς συμβαίνει, το αποτέλεσμα της συνάντησης του Σιμαμούρα με την Κίγιο έχει ως αποτέλεσμα ο γιατρός να βασανίζεται από τότε με χρόνιο πυρετό, ενώ γυναίκες και ζώα έλκονται από αυτόν με έναν τρόπο μαγικό. Παράλληλα, ο φοιτητής-βοηθός στην έρευνα, εξαφανίζεται.
Χωρίς να έχουμε άλλες πληροφορίες, ο Σιμαμούρα μετά από αυτήν την έρευνα θα βρεθεί με υποτροφία στις μεγάλες πόλεις της Ευρώπης, μαθητεύοντας δίπλα στους μεγάλους της ιστορίας, συνειδητοποιώντας ότι η υστερία έχει πολλά κοινά συμπτώματα με την κατάληψη του πνεύματος της αλεπούς, ενώ και ο ίδιος -ασθενής και γιατρός μαζί – θα διαγνωστεί ως ο πρώτος άντρας με υστερία. Ο Σιμαμούρα θα συναντήσει τον Σαρκό που πρωτοέθεσε τον όρο υστερία, θα κάνει ενός είδους ψυχανάλυση με τον μεγάλο Μπρόιερ, θα έρθει σε επαφή με τα τικ του Τουρέτ, ενώ ο “κουτσομπόλης” Φρόιντ θα μάθει την ιστορία του και θα την κυκλοφορήσει ως φήμη στους επιστημονικούς κόλπους.
Πρόκειται για μία μαγική, δύσκολη αφήγηση της οποίας πρέπει να αποκωδικοποιήσεις τον στόχο ώστε να μπορέσεις να την παρακολουθήσεις. Και πιστέψτε με, αξίζει τον κόπο. Η Christine Wunnicke μέσα από την αφήγηση του δρ Σιμαμούρα, όπως και των υπόλοιπων προσώπων που την πλαισιώνουν, θέτει το ζήτημα της μνήμης και της οπτικής γωνίας των πραγμάτων. Η μνήμη αναμοχλεύεται με δική της πρωτοβουλία ή λόγω της πάθησης του γιατρού; Η σύζυγος του Σιμαμούρα παίζει και αυτή με τη μνήμη του ώστε να δώσει νόημα σε έναν γάμο που της επιβλήθηκε ή όπως λέει η ίδια «το να το παίζεις γιατρός είναι μεταδοτικό»; Η βιογραφία του Σιμαμούρα από την μητέρα του γράφεται για να καμαρώσει η ίδια ή για να θυμάται ο γιατρός αυτά που η εκείνη θέλει να θυμάται;
Ποτέ δεν μαθαίνουμε τι ακριβώς συνέβη στην ιστορία του Δρ. Σιμαμούρα. Και αυτό είναι και το ζητούμενο. Διότι μία αντικειμενική αλήθεια δεν θα υπάρξει ποτέ, είτε αυτή αφορά τις μικρές λεπτομέρειες είτε την ίδια την εξέλιξη της ιστορίας. Ανατολή και Δύση συγκρούονται πολιτιστικά και επιστημονικά, οι μεγάλοι νευρολόγοι και ψυχίατροι αμφισβητούνται για την ερμηνεία που εκείνοι θέλουν να δώσουν στα πράγματα, ενώ ακόμη και οι μικρές πτυχές της καθημερινότητας δεν μας πείθουν ότι πραγματικά συμβαίνουν. Πώς λέγεται τελικά η υπηρέτρια; Είναι υπάλληλος ή τρόφιμος ψυχιατρείου; Ο Σιμαμούρα μιλά γερμανικά, ιαπωνικά ή και τα δύο; Και σε ποια γλώσσα σκέφτεται τελικά; Ακόμη και ο τρόπος που ξεκινά το βιβλίο, σε βάζει σε έναν διάλογο με την ημι-πραγματική πραγματικότητα όχι μόνο του γιατρού, αλλά του ίδιου του κόσμου όπως τον ξέρουμε: στην πρώτη σελίδα, ένα άρθρο του Ντεμασί στην Le Temps στις 24/3/1892 αναφέρεται σε μια εντυπωσιακή επίδειξη υπνωτισμού του Σαρκό, με πρωταγωνιστές έναν Ιάπωνα και μία Γαλλίδα που άρχισε να μιλάει ιαπωνικά μόλις τον αντίκρισε!
Περισσότερες πληροφορίες θα βρείτε εδώ: