Οι «χαρακτήρες» είναι δύναμη – Από το Ζ έως το Κ | (τ.98, επετειακό)
Είκοσι τέσσερα γράμματα, εκατόν έντεκα λέξεις που επιχειρούν να γίνουν νοήματα, τριάντα δύο άνθρωποι και έντεκα αφιερώσεις. Φαίνεται κάπως χαοτικό, αλλά η πόλη είναι δύσκολο πράγμα.
Στο τέλος της ημέρας η επίγευση μετράει. Αυτό που μένει βαθιά μέσα σου. Χωρίς ιεραρχήσεις, λογικά επακόλουθα και ηθικά διδάγματα.
Σε αυτό το λεξικό της Πόλης στοιβάζονται δικά μας κείμενα από όλη αυτήν τη δεκαετία και κείμενα που έγραψαν συνεργάτες της εφημερίδας.
Δεν προσανατολίζονται προς το έντυπο αλλά προς την Πόλη, τους ανθρώπους της και τις καταστάσεις.
Αυτή η διασπασμένη χρονικά και θεματικά ύλη, αυτό το ψηφιδωτό από χαρακτήρες εικόνες, κείμενα και πρόσωπα, όλα αυτά λοιπόν ενώνονται, τουλάχιστον στο δικό μας μυαλό.
Δημιουργούν έννοιες και τελικά πραγματικότητες.
Ευχαριστούμε όλους όσοι πήραν μέρος και σε αυτό το ταξίδι των λέξεων.
Από το A έως το Ε
Ζ
Ζωοδόχος
Νύχτα. Ημίφως. Στενά σοκάκια. Ομίχλη υγρασίας. Ήχος από σκουπιδιάρικο. Ησυχία με μία ελαφριά βοή απ’ τα παρασκήνια. Τα πλάσματα της νύχτας έχουν κρυφτεί σε καταφύγια ηδονών και οδυνών. Το ρολόι δείχνει 05.44. Το πρώτο φως αρχίζει να κάνει το σκούρο μπλε, γαλάζιο. Μια κόρνα σ’ ένα φανάρι που έγινε πράσινο σημαίνει την έναρξη του πρωινού. Η πόλη δέχεται την πρώτη ανάσα ζωής. Ήλιος. Ενέργεια. Φωνές. Δουλειά. Βοή στο προσκήνιο. Κι η νύχτα ξαναπέφτει. Κι η πόλη δέχεται τη ζωή των κρυφών πλασμάτων. 05.45. Φως. Η Γη γυρίζει. Η ζωοδόχος πόλη κινείται μαζί μ’ αυτήν. Οι άνθρωποι της πόλης κινούνται κατά το δοκούν. Ψάχνουν να πάρουν πίσω τη ζωή που έδωσαν;
ζούγκλα
τρελό αφιέρωμα με τίτλο «Αυτή η πόλη είναι μια ζούγκλα»
τεύχος 71 | Οκτώβριος 2019
Ζούγκλα γίναμε, λέμε όλο και πιο συχνά. Μία φράση κλισέ και εξαιρετικά άδικη για την ίδια την ζούγκλα. Πρώτον, γιατί η ζούγκλα είναι γαλήνια, χωρίς θόρυβο και τρέλα. Δεύτερον, γιατί η ζούγκλα και το ζωικό βασίλειο εν γένει, έχει κανόνες, σε αντίθεση με τους ανθρώπους που συχνά τους παραβιάζουν. Όπως και να ’χει όμως, εμείς στην ΗΠΖ είδαμε την Πόλη σαν μια τεράστια ζούγκλα, όπου άνθρωποι και … «ζώα» ζουν αρμονικά! Οραματιστήκαμε ελέφαντες να πίνουν καφέ με κουνούπια, γουρουνάκια να παίζουν με πάπιες και κουνέλια στο Καλλιμάρμαρο, τεμπέλικα bulldogs και μαύρους γάτους να συναντούν ασφαλιστές στο μετρό, γιατρούς να φιλοξενούν στα χειρουργεία τρυποκάρυδους, κόκορες να έχουν στήσει χορό στην Πατησίων, δικηγόρους να συναντιούνται με ιπποπόταμους σε έναν αστικό κήπο της Εδέμ, πολύχρωμα σαλιγκάρια να δίνουν τόνους χαράς στους τοίχους της Αθήνας. Ένα όργιο φαντασίας που οδήγησε σε δικά μας ηθικά διδάγματα ή αλλιώς, μικρά αποστάγματα… σοφίας, από τη ζούγκλα της Πόλης, που τόσο πολύ μας αρέσει!
ζόμπια (πληθυντικός του ζόμπι)
Παρακολουθούμε ευλαβικά τα επεισόδια στη γαμωτιβί, σχολιάζουμε σοκαρισμένοι και πανευτυχείς τις όποιες αποτροπαιότητες και κάπου βαθιά μέσα μας επιβεβαιωνόμαστε: Υπάρχουν και χειρότερα, δεν είμαστε ακόμα ζόμπια. Απ’ ό,τι φαίνεται τουλάχιστον… Για έλα πιο κοντά να δω, δαγκωματιά είναι αυτό στο χέρι σου;
ζώνες
Σε κάποιες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες (βλ. Παρίσι, Λονδίνο) οι πόλεις χωρίζονται σε ζώνες που δημιουργούν τις δικές τους συνθήκες ανάλογα με τη ζώνη στην οποία κατοικεί ο καθένας (διαφορετικές τιμές σε εισιτήρια συγκοινωνιών, τιμές κατοικίας κ.λπ.). Αυτός ο αυστηρός διαχωρισμός μέσα στην ίδια πόλη οξύνει τις αντιθέσεις και δημιουργεί με τη σειρά του διαχωρισμούς στους κατοίκους με τρόπο πολύ διαφορετικό από το σχήμα «φτωχές-πλούσιες περιοχές» που θα βρεις παντού να υπάρχουν στις πόλεις. Ευτυχώς στην Αθήνα δεν υπάρχει –ακόμα– αυτό το φαινόμενο. Να μη μας ζώσουνε οι ζώνες, παιδιά…
ζεί;
Άγγελος Παπαδημητρίου
Βεβαίως ζει, ουκ έστιν ώδε, δε τη βλέπετε καθημερινά στις λαϊκές, στις συναυλίες, στις πορείες, στις πλατείες, χωρίς αργίες και Κυριακές; Και δω και κει και… κολωνακιώτισσα απ’ τα Εξάρχεια με πατρικό στην Πατησίων, με μαγαζί πίσω απ’ το Χίλτον, προικώο ανακαινισμένο γωνία Βάθης με Θησείον. Θα τη γνωρίσετε απ’ τη ματιά της που μας κοιτά σα να ’μαστε όλοι παιδιά της, είτε Αθήνα είτε Αθηνά (σιγά τώρα τη διαφορά), γιορτάζει εδώ τα γενέθλιά της!
Η
ΗΣΑΠ
αφιέρωμα για την πράσινη γραμμή
Κάτι ενώνει την πόλη και τους ανθρώπους της. Καιρό λέμε αυτή τη φράση, κάπως μεταφορικά, κάπως ποιητικά, κάπως συμβολικά. Έλα όμως που και κυριολεκτικά κάτι ενώνει αυτή την πόλη και τους ανθρώπους της. Αυτό το κάτι, εδώ και πάρα πολλά χρόνια –παραπάνω από έναν αιώνα για την ακρίβεια!– δεν είναι άλλο από το αγαπημένο τρένο, ή αλλιώς ΗΣΑΠ! Η πράσινη γραμμή ενώνει την πόλη απ’ άκρη σ’ άκρη, ενώ στα βαγόνια της θα δεις ένα μωσαϊκό ανθρώπων, παντελώς άγνωστων μεταξύ τους, τόσο ίδιων και συνάμα τόσο διαφορετικών. Αναπόσπαστο κομμάτι της πόλης λοιπόν, ο ΗΣΑΠ δεν μπορούσε να μείνει ανεξερεύνητος. Ένα αφιέρωμα εφ’ όλης της ύλης για το πιο χαρακτηριστικό κομμάτι της Αθήνας!
ήττα
τεύχος 39 | Οκτώβριος 2016
«Τι κάνεις όταν ηττάσαι;» Πάντα επέμενα να ρωτάμε αυτό στις συνεντεύξεις. Πρώτα προσπαθούσα να πείσω τους δημοσιογράφους να κάνουν αυτή την ερώτηση. Τη θεωρούσαν απρεπή, άγαρμπη και με κοίταζαν περίεργα… Θεωρούσαν πως θα έφερνε σε δύσκολη θέση τον ερωτώμενο. Έτσι, τις περισσότερες φορές δεν έγινε αυτή η ερώτηση. Τις ελάχιστες φορές που «βγήκε στον αέρα», ο συνεντευξιαζόμενος είτε δεν απάνταγε, είτε δεν καταλάβαινε την ερώτηση και επικρατούσε αμηχανία. Οπότε ηττήθηκα εγώ! Η ήττα είναι μία βασική πλευρά της πραγματικής ζωής. Τι κάνεις λοιπόν όταν ηττάσαι; Στη δουλειά, στα οικονομικά, στην πολιτική, στις κοινωνικές σχέσεις, στις ερωτικές. Η ήττα είναι δύσκολα διαχειρίσιμη, είναι σαν τη κακιά αρρώστια που ούτε καν την αναφέρουμε. Λοιπόν, ένας παλιός σοφός έλεγε πως στην περίοδο της ήττας τα κείμενα και οι λέξεις βοηθούν πολύ. Κι ένας άλλος, ακόμα πιο παλιός και πιο σοφός, έλεγε πως το βασικό είναι να αναγνωρίσεις την ήττα, να συμβιβαστείς με την ιδέα της. Όχι με αυτόν που σε νίκησε, αλλά με τη νέα κατάσταση. Ίσως τότε να μπορέσεις να ξαναξεκινήσεις κάτι καινούργιο, μια νέα απόπειρα και μάχη. Αλλά όχι με τον ίδιο τρόπο και τα ίδια κλισέ. Όλα θα πάνε καλά (;)
Υ.Γ. Εγώ πάντως θα συνεχίσω να ρωτάω τι κάνεις όταν ηττάσαι.
Ηριδανός
Όσο κυλά ο Ηριδανός
τεύχος 61 | Νοέμβριος 2018
Σε µία συνάντηση εµπορικού χαρακτήρα που πολλές φορές παράγει πολιτισµό, ο συνοµιλητής µου µοιράστηκε µαζί µου την απορία του: «Είναι περίεργο που ζούµε και επιβιώνουµε. Όλα δείχνουν πως θα έπρεπε να έχουµε πεθάνει, να έχουµε αναχωρήσει, να τα έχουµε παρατήσει». Το εντυπωσιακό ήταν πως όση ώρα µιλούσε και αναρωτιόταν, ένα χαµόγελο γλύκαινε το πρόσωπό του. Το βλέµµα του διατηρούσε µία παιδικότητα και αισιοδοξία που καθόλου δεν ταίριαζε µε όσα έλεγε. Με ρώτησε εάν ξέρω πώς αντέχουµε. «Όχι», απάντησα, «κανείς δεν ξέρει, ίσως γι’ αυτό ν’ αντέχουµε». Μερικές ώρες μετά, συναντήθηκα για ένα ακόµα ραντεβού, εµπορικού χαρακτήρα κι αυτό. Ο συνοµιλητής µου έβλεπε διάφορες φωτογραφίες. Τηλεφωνικές σφήνες, από το δικό του και από το δικό µου κινητό, διέκοπταν τη συζήτησή µας δηµιουργώντας µία χαοτική κατάσταση. Είµαι σίγουρος πως και οι δύο αναρωτιόµασταν: «Αλήθεια, πώς αντέχουµε;» Μία από τις φωτογραφήσεις ήταν στην πύλη του Κεραµεικού. Του είπα κάπως ξεκούδουνα: «Ρε φίλε, ο Ηριδανός, πώς αντέχει αυτό το ποταµάκι;» Ο συνοµιλητής µου άρχισε να µιλά µε ενθουσιασµό για το πόσες χιλιάδες χρόνια υπάρχει ο Ηριδανός, πόσα έχει δει, πόσοι άνθρωποι τον έχουν ανταµώσει. Στο τέλος βούρκωσε, αφού µου είπε πως συχνά πυκνά πηγαίνει µόνος του εκεί, ηρεµεί, στοχάζεται και δυναµώνει. Στο τέλος είπε: «Έτσι αντέχω και εγώ και η πόλη». Η πόλη µου φαίνεται αντιφατική, όµορφη και άσχηµη, µα ζωντανή. Μία πραγµατική πόλη µε πραγµατικούς ανθρώπους. Μακριά από ωραιοποιήσεις, λουκουµόσκονη, καταστροφολογία και δογµατισµούς. Το πραγµατικό εµπεριέχει περισσότερες πλευρές. Πήγα από την οδό Ψαροµηλίγκου µπροστά στην πύλη του Κεραµεικού, έκανα ένα τσιγάρο και σαν καλός µαθητής έκανα τον απολογισµό της ηµέρας – η αλήθεια είναι µε µεγάλη δόση µεταφυσικής.
Μιχάλη, ευχαριστώ για την ερώτηση. Γιάννη, ευχαριστώ για την απάντηση. Κι ας µην γνωρίζεστε µεταξύ σας!
ήχοι
Γκανιάν
Ροδάκια-Τρυπάνια-Κοτσύφια
«Πλέον ο ήχος της πόλης», λέει η φίλη μου Λένα, «είναι τα ροδάκια απ’ τις βαλίτσες που σέρνουν οι Airbnb-ήδες». «Ο αληθινός ήχος της πόλης» της απαντώ, «είναι τα τρυπάνια. Κάποτε τα μερεμέτια κρατούσαν κάνα μήνα. Τώρα, στο απέραντο ξενοδοχείο μας, τρυπάνε τοίχους και πατώματα κάθε μέρα». Κι αυτό μου φέρνει συνειρμικά στο μυαλό, αποφεύγοντας να το πολυψάξω, ένα από τα θαυμαστά που έφερε η καραντίνα: ότι πρώτη φορά άκουσα τα κοτσύφια της πόλης. «Το ταπεινό χορτάρι που φυτρώνει ανάμεσα στις πλάκες των πεζοδρομίων μας», λέει όμως ο ποιητής, «δεν είναι διόλου ταπεινό, είναι το δάσος που επιστρέφει».
*Eυχαριστούμε την Έφη, τη Λίνα και την Κατερίνα που μαζί με την Αγαθή μάς συντρόφευσαν στα κείμενα όλης της πρώτης περιόδου.
Θ
θέα
Η πόλη απλώνεται στα πόδια σου και οι μικρές της ιστορίες μοιάζουν να ανεβαίνουν προς τον ουρανό σαν πολύχρωμα μπαλόνια. Τα φωτάκια κάνουν τα μάτια σου να γλαρώνουν. Το αχανές των ορίων μοιάζει με ένα μικρό σύμπαν. Κι αν η Ακρόπολη είναι ο ήλιος, το Σύνταγμα είναι ο Ερμής και ο Πειραιάς ο Δίας. Ο Λυκαβηττός, του Στρέφη και ο Υμηττός είναι δορυφόροι που παρατηρούν και καταγράφουν μαγνητικά πεδία. Κι εσύ έχεις την τύχη να σταματάς και να απολαμβάνεις.
θύμησες
Σοφία Τριανταφυλλοπούλου
Θύμησες που χαϊδεύουν σαν το απαλό χέρι της γιαγιάς στο παιδικό κεφαλάκι, θύμησες από λόγια που ειπώθηκαν αιώνες πριν κι ακόμη σου τρυπάνε την καρδιά, θύμησες που σου ξυπνάνε σκέψεις κι ένα «αν», που σε βασανίζουν μ’ ένα «γιατί», θύμησες που σε βγάζουν στο φως, που σε σπρώχνουν στο σκοτάδι. Θύμησες που φέρνει ο ήχος της βροχής, η μυρωδιά του μωρού, η μελωδία ενός τραγουδιού, ο ψίθυρος του κύματος πάνω στα χιλιάδες μικροσκοπικά βοτσαλάκια. Θύμησες σαν γκρίζα πουλιά που ρίχνουν τον ίσκιο τους πάνω σου και θύμησες σαν σπουργιτάκια που πεταρίζουν χαρούμενα δίπλα σου. Είναι λουλούδια με καρφιά οι θύμησες που σ’ τα πετάει ο εαυτός σου, δεν έχεις εξουσία πάνω τους, έρχονται όπως κι όποτε θέλουν και τις περισσότερες φορές για να σε πονέσουν.
θέλω Ντίζελ
τεύχος 41 | Δεκέμβριος 2016
Ξέρω πως πολλοί θα τρελαθούν με τον τίτλο, αλλά εγώ σας λέω πως το ζήτημα είναι τι πόλη θέλουμε. Προσέξτε! Διώχνουμε από την πόλη την παραγωγή, διώχνουμε τα γήπεδα, διώχνουμε τα Πανεπιστήμια. Είναι γελοίο, αλλά άκουσα νέους ανθρώπους να μην νοικιάζουν σπίτι γιατί έχει δίπλα σχολείο Δημοτικό και δεν μπορούν τη φασαρία. Μακριά λοιπόν και τα σχολειά και οι εκκλησίες και όλα. Κι αν κάποιοι τσαντίζονται με το ντίζελ, εγώ γελάω με τα αποτελέσματα της αποβιοτεχνοποίησης σε συγκεκριμένες περιοχές (μην τις αναφέρω τώρα, δε χρειάζεται) που άνοιξε τον δρόμο σε γκέτο διασκέδασης. Όλα τα μαγαζιά να μοιάζουν μεταξύ τους, να μπερδεύονται οι μουσικές, να γίνεται της ηχορύπανσης. Η πόλη είναι ζωντανή όταν μπορεί να υποδεχτεί, να αγκαλιάσει όλες τις εκφράσεις της ζωής. Καθόλου δε με ενοχλεί το τακ-τακ μιας βιοτεχνίας ρούχων, το παιδομάνι που φωνάζει στα διαλείμματα. Ούτε και οι φωνές των φιλάθλων Κυριακή μεσημέρι. Οδηγούμαστε σε πόλεις αποστεωμένες, γκετοποιημένες και κοινωνικά φτωχές. Σε πόλεις που θα επικρατούν οι ζώνες διασκέδασης, τέλεια καθοδηγούμενες. Ποιος υποστηρίζει με σοβαρά επιχειρήματα και όχι με συνθήματα και φωνές πως δεν μπορεί να υπάρχει παραγωγή μικρής και μεσαίας κλίμακας μέσα στον αστικό ιστό; Θέλουμε πραγματικές πόλεις που να αντέχουν την ποικιλία και όχι καμένες ελεγχόμενες από τη μαφία (οικονομική και μη) περιοχές.
Υ.Γ. Και όλοι αυτοί (ΜΚΟ και μη) που ντύνουν με σεμεδάκια δέντρα, ας καταλάβουν ότι στην καλύτερη περίπτωση, απλώς καταναλώνουν άσκοπα τον χρόνο τους. Εκτός και αν παίρνουν ευρωπαϊκές επιδοτήσεις, οπότε αλλάζει το πράμα…
θυροτηλέφωνο
Θα το βρεις σε πολλές εκδοχές: με ποστ-ιτ, με ζελοτέιπ, με σβησμένα ονόματα, με ονόματα πεθαμένων, με ψεύτικα ονόματα, με μισοσπασμένα πλαστικά, με γράμματα απ’ όλο τον κόσμο, με ξεθωριασμένα στυλό μπικ ή με απόπειρες να γραφτούν ομοιόμορφα από τον μεσήλικα διαχειριστή σε word – που σε αυτή την περίπτωση το 70% των ονομάτων θα είναι γραμμένο λάθος. Υπάρχουν όμως και αυτά που φωτίζουν το βράδυ για να φαίνονται τα καλλιγραφικά γραμμένα ονόματα, που έχουν κάμερα με την οποία μόνο ταινία που δε γυρνάς, που η ομιλία λειτουργεί άψογα, που σε σκανάρει από πάνω μέχρι κάτω για να σου επιτρέψει την είσοδο. Που, τέλοσπαντων, χρειάζεται να πας κομμωτήριο για να τα πλησιάσεις. Το μεγάλο κρίμα είναι ότι σιγά σιγά οι φάρσες με τα κουδούνια θα εκλείψουν, όπως επίσης και αν είσαι σε μεγάλη ανάγκη επειδή κάποιος σε κυνηγάει, θα πρέπει πρώτα να περάσεις το τεστ του θυροτηλέφωνου για να μπεις στην είσοδο της πολυκατοικίας και να γλιτώσεις το βιασμό. Δείξε μου το θυροτηλέφωνό σου να σου πω ποιος είσαι.
θηλυκή πλευρά
τεύχος 77 | Ιούλιος 2020
Όλο και περισσότερο στο έντυπο και στο site μας μιλάμε για τη θηλυκή πλευρά της πόλης. Ίσως κάποιοι-ες μας κατηγορήσουν πως αναπαράγουμε παλαιά πρότυπα. Δεν πειράζει. Η θηλυκή πλευρά είναι πέρα από άνδρες και γυναίκες. Είναι η ικανότητα να γεννιούνται νέες ιδέες και να δημιουργούνται καινούργια πράγματα. Αυτή η πλευρά της πόλης και των ανθρώπων της είναι ζορισμένη, στριμωγμένη στη γωνία. Επικρατεί ένας πατέρας αφέντης, τιμωρός, δικαστής, φιλικός, εχθρικός, κατασταλτικός, συμβουλευτικός. Η θηλυκή πλευρά της πόλης υπάρχει σε πείσμα των καιρών.
Ι
Ίσες αποστάσεις
τεύχος 50 | Οκτώβριος 2017
Πολλοί λένε πως η αλήθεια βρίσκεται στη μέση. Δε συμφωνώ. Τα δύο άκρα οριοθετούν μία καμένη περιοχή που, όπου και να σταθείς, είναι στέρφα. Το νέο μάλλον πρέπει να γεννηθεί σε ένα άλλο επίπεδο. Το πώς, είναι μία άλλη ιστορία… Ο τσολιαδάκος του εξωφύλλου, λαβωμένος, αντέχει και περιμένει. Άλλοι τον χειροκροτούν, άλλοι αποστρέφουν το βλέμμα τους και οι πιο πολλοί προσπερνούν. Περιμένει κάποιον να τον αγοράσει… Κάτι μου θυμίζει αυτό!
ίασμος
ή αλλιώς Γιασεμί
Πλακόστρωτο και μάρμαρο. Λευκό και λίγο γαλανό και λίγο κιτρινωπό από τον ήλιο δίνει χρώμα στο φόντο της βόλτας μας. Στενά της Πλάκας, κήποι της Κηφισιάς, δρόμοι της Κυψέλης στολίζονται από λευκά πέταλα και πράσινα φύλλα. Δίνουν την καλοκαιρινή ευωδιά που χρειάζεται μια πόλη πέντε εκατομμυρίων. Η πόλη δεν πληγώνει μόνο. Ιαίνει ψυχές και τραύματα.
ίμερος
Ο ερωτικός πόθος, η λαχτάρα. Ο ίμερος δεν μπορεί να είναι ούτε ήμερος ούτε ήρεμος. Πάντα ταιριαστός στους δρόμους της Αθήνας. Ξημερώματα θαμπά, απογεύματα μαβιά, μεσημέρια ιδρώτινα. Εκσφενδονίζω ίμερους απ’ την Ακρόπολη, ως ύστατη λύση για να μην αφήσω αυτή την πόλη στην τύχη της. Δάκρυα στα μάτια. Χαιρετώ σε απ’ όπου κι όποτε.
ιδέες
- «Για να σκεφτείς καινούργιες σκέψεις πρέπει να σπάσεις τα κόκαλα στο κεφάλι σου». Κάποιοι άνθρωποι μισούν τις νέες ιδέες, περιγελούν την αναγκαιότητά τους, είναι εχθρικοί και δε μοχθούν για την παραγωγή τους. Και έτσι είμαστε παραιτημένοι. Κάποιοι θέλουν να σχηματιστεί μια άλλη πραγματικότητα, χωρίς νέες σκέψεις, δοκιμασίες, χωρίς τόλμη. Πράγμα αδύνατον. Οι νέες σκέψεις δημιουργούνται σήμερα αλλά σχηματίζουν την αυριανή πραγματικότητα. Οι καινούργιες σκέψεις συνήθως είναι αδύναμες, μισές και παράλογες (!) σε σχέση με αυτές που επικρατούν. Και έτσι καταντάμε φοβισμένοι. Κάποιοι, τέλος, τις θέλουν τις νέες ιδέες και ίσως να πασχίζουν γι’ αυτές. Όμως, όπως λέει και ο φιλόσοφος στην αρχή: «Για να σκεφτείς καινούργιες σκέψεις, πρέπει να σπάσεις τα κόκαλα στο κεφάλι σου». Κι εδώ αρχίζουν τα δύσκολα. Γιατί τα κόκαλα στο κεφάλι μας είναι ένα σύνολο από δόγματα, και αντιλήψεις εξαιρετικά δύσκολο να σπάσουν. Ένα εγκεφαλικό μπετονάρισμα δηλαδή, που απαγορεύει στο νέο να αναπτυχθεί και να δοκιμαστεί. Και έτσι γινόμαστε δογματικοί. Παραίτηση, φόβος και δογματισμός συντηρούν το μεγάλο σήμερα που δεν αρέσει στους περισσότερους από μας. Τι πρόκειται να κάνουμε με τις καινούργιες σκέψεις; Τι θα κάνουμε μ’ ένα μικρό αύριο που ίσως το ’χουμε ανάγκη; Και τελικά, όλ’ αυτά αφορούν την καθημερινότητά μας;
(τεύχος 14 | ΜΑΪΟΣ 2014) - Απλά! Μη μου λες πως δε γίνεται! Σ’ το λέω γιατί με κούρασες! Εγώ σου μιλάω για ιδέες, συναισθήματα και προοπτικές κι εσύ μου βγάζεις το λεπίδι και καρατομείς. Έχεις έναν καταπληκτικό μηχανισμό! Πιο εύρυθμος από το τελευταίο μοντέλο της Μερσεντές, πιο αποτελεσματικός από τη CIA, πιο ανθεκτικός από τα κουνούπια του Νείλου! Α! και πιο δογματικός από την ηλικιωμένη Βρετανή που πίνει το τσάι της στις πέντε στο βικτωριανό της σαλονάκι. Δεν σου είπα ότι θα βρούμε πετρέλαιο στην Πατησίων, δε σου είπα ότι θα τα φτιάξω με την Πάμελα Άντερσον; Δόγματα, προλήψεις και ηττοπάθεια. Σε λίγο θα έρχομαι και θα λέω: «Έχω μια ιδέα… αλλά δε γίνεται» και θα φεύγω! Ένα τεράστια υπέρβαρο δόγμα χοροπηδάει στα κεφάλια μας. Μας κουνά το δάχτυλο. Ένα δάχτυλο που ήδη μας έχει βγάλει το ένα μάτι και πάει για το άλλο! Αν όλα ήταν εντάξει, ας μην είχαμε ιδέες! Αλλά δεν είμαστε, οπότε οι ιδέες θα μας γεμίσουν τα κενά και θα μας βγάλουν από την όποια δύσκολη θέση.
(τεύχος 6 | ΙΟΥΝΙΟΣ 2013)
ιντερμέδιο
ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΚΟΝΤΟΥ
Mέρος μικρό και αυτοτελές παρεμβάλλεται σε μεγαλύτερο μέρος, με διαφορετικό θέμα, ύφος, χρώμα: Φοιτητικά ξημερώματα στα Εξάρχεια, μεσημεριανοί καφέδες στο κέντρο, ανοιξιάτικες βόλτες στην Πλάκα, η πρώτη καλοκαιρινή συναυλία στο Βράχων και το πρώτο θερινό στο Θησείο, οι πλανόδιες μουσικές στη Διονυσίου Αρεοπαγίτου, η μελαγχολία της Πατησίων όταν βρέχει, το πρωινό τσιγάρο και ο ελληνικός σε μπρίκι με πολλές φουσκάλες, το ηλιοβασίλεμα στον Κεραμεικό, τα ανοιχτά μπαρ μετά τις τρεις τις καθημερινές, τα ρεμπέτικα σε υπόγεια με πολύ καπνό, η ησυχία της πλατείας μετά το τρίτο κουδούνι, τα ποιήματα του Καβάφη, η φωνή της Χαρούλας και το Σαββατόβραδο, το κάθε Σαββατόβραδο που υπόσχεται ν’ αντισταθμίσει τα υπόλοιπα χαμένα βράδια της εβδομάδας.
*Ευχαριστούμε τη Βασούλα του ατελιέ που σχεδίασε πολλά από τα αφιερώματα της δεύτερης περιόδου και πάντα μας βοηθά όταν υπάρχει ανάγκη.
Κ
καταστάσεις
Γιάννης Ράγκος
Στο πλαίσιο του ιστορικού χρόνου, οι πόλεις έχουν καταφανώς διαρκέστερη ύπαρξη από αυτή των αυτοκρατοριών, των βασιλείων ή των κρατών. Ο (σημερινός) Αθηναίος (μετα)φέρει μια ιστορική (και «αστεακή») σκευή 5.500 ετών, τη στιγμή που ο Έλληνας πολίτης έχει «παρελθόν» μόλις 190 ετών. Όμως, το να είναι κάποιος Αθηναίος δεν αποτελεί ένα «στενά» καταγωγικό γεγονός· συνιστά πρωτίστως μια πνευματική (με την ευρύτερη δυνατή ερμηνεία του όρου) κατάσταση, θεμελιωμένη στις χιλιετίες της ανθρώπινης παρουσίας και δράσης σε αυτή την εμβληματική πόλη (την αρχαιότερη πρωτεύουσα της Ευρώπης). Γι’ αυτό το λόγο, ως πατρίδα μου αισθάνομαι την Αθήνα – και ως Αθηναίος πολίτης προσέρχομαι με σεβασμό και δέος σε ολόκληρο τον κόσμο.
κορεκτίλα
Απλά δεν αντέχεται αυτό το νέο κακό που μας βρήκε. Μία μπασκιναρία στο δίκτυο, στις παρέες, στη δουλειά. Αυτολογοκρινόμαστε, δε λέμε τη γνώμη μας, αυτοενοχοποιούμαστε, ενώ βαθιά μέσα μας γελάμε με τις όψιμες φεμινοτηλεπερσόνες και άλλα τέτοια γραφικά. Το να είσαι ευγενής άνθρωπος είναι το ζητούμενο. Το πολίτικαλι κορέκτ είναι κάτι τελείως διαφορετικό.
κουρεία
Τρίχες, παντού τρίχες. Αν ασχοληθείς σοβαρά με τον επαγγελματικό εκείνο κλάδο που δεν πρόκειται ποτέ να περάσει κρίση στο κλεινόν άστυ, αυτός είναι ο κλάδος των μπαρμπέρηδων κάθε κατηγορίας του πληθυσμού και κάθε είδους τριχοφόρων. Από τους μετανάστες ως τους αυτόχθονες, από τις κυρίες των κομμωτηρίων ως τα σκυλάκια τους, από τα αγόρια και τους πατεράδες τους ως τα παιδάκια και τους παππούδες, οι τρίχες ολοένα και μεγαλώνουν, χρειάζονται μάζεμα και ανά οικοδομικό τετράγωνο ανθούν παντού… κουρεία!
κυψέλες
Σε μια… Κυψέλη γεννήθηκε η ΗΠΖ. Μια γειτονιά που είναι μια πόλη μέσα στην πόλη. Και όπως η Πατησίων έγινε Πόλη, έτσι και η Κυψέλη έγινε… Κυψέλες. Οι γειτονιές ενώθηκαν με λέξεις και εικόνες, τα χιλιόμετρα έγιναν χιλιοστά και η πόλη έγινε ένα παζλ ιστορίας, καταστάσεων και ανθρώπων. Κυψέλες που βουίζουν.
κραυγή
τεύχος 49 | ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2017
Σιωπή, φωνή, κραυγή. Ακυρώθηκε η φωνή, επιβλήθηκε η σιωπή, έρχεται η κραυγή. Ελπίζω να γίνει κάτι τέτοιο. Περισσότερο φοβάμαι την απουσία ήχου και το ξημέρωμα που θα με βρει κοιμώμενο στον καναπέ να συνεχίσω να παίζω games. Μου έχουν πει να μη γράφω τέτοια κείμενα αποκαρδιωτικά και μπερδεμένα. Υπόσχομαι ότι το επόμενο θα είναι διαφορετικό. Τώρα αυτό έχει…