31/01/2023

Οι «χαρακτήρες» είναι δύναμη – Από το Φ έως το Ω | (τ.98, επετειακό)

Είκοσι τέσσερα γράμματα, εκατόν έντεκα λέξεις που επιχειρούν να γίνουν νοήματα, τριάντα δύο άνθρωποι και έντεκα αφιερώσεις. Φαίνεται κάπως χαοτικό, αλλά η πόλη είναι δύσκολο πράγμα.

Στο τέλος της ημέρας η επίγευση μετράει. Αυτό που μένει βαθιά μέσα σου. Χωρίς ιεραρχήσεις, λογικά επακόλουθα και ηθικά διδάγματα.
Σε αυτό το λεξικό της Πόλης στοιβάζονται δικά μας κείμενα από όλη αυτήν τη δεκαετία και κείμενα που έγραψαν συνεργάτες της εφημερίδας.
Δεν προσανατολίζονται προς το έντυπο αλλά προς την Πόλη, τους ανθρώπους της και τις καταστάσεις.
Αυτή η διασπασμένη χρονικά και θεματικά ύλη, αυτό το ψηφιδωτό από χαρακτήρες εικόνες, κείμενα και πρόσωπα, όλα αυτά λοιπόν ενώνονται, τουλάχιστον στο δικό μας μυαλό.
Δημιουργούν έννοιες και τελικά πραγματικότητες.
Ευχαριστούμε όλους όσοι πήραν μέρος και σε αυτό το ταξίδι των λέξεων.

Από το A έως το Ε
Από το Ζ έως το Κ
Από το Λ έως το O
Από το Π έως το Υ

Φ

φιγούρες

αφιέρωμα που συνδυάζει τύπους πολιτών με πτηνά! Αγαπάμε!
Τεύχος 35 | Μάιος του 2016

φόβος

Τεύχος 60 | Οκτώβριος 2018

Μία φράση αρχίζει και πυκνώνει την εµφάνισή της, ανεξαρτήτου προελεύσεως, ιδεολογίας και µέσου. Πρωτοεµφανίστηκε στα γήπεδα και στους τοίχους, στα όρια των περιοχών. Αυτή η φράση είναι το «ΘΑ ΜΑΣ ΦΟΒΑΣΤΕ». Συνήθως είναι στην κεφαλή ή στο τέλος της τοποθέτησης. Σαν τίτλος ή σαν συµπέρασµα υπογραµµισµένο, µεγάλο, χρωµατιστό ανάλογα την αισθητική του καθενός. Πολύς φόβος δε µαζεύτηκε στην πόλη; ∆εν µας φτάνουν ο φόβος της Εφορίας, της ∆ΕΗ, της τρύπας του όζοντος κ.λπ. κ.λπ.; ∆ε φτάνουν τα άγχη του καθενός για το πώς θα τα φέρει βόλτα, πώς θα κρατήσει ισορροπία, πώς δε θα αποκτήσει κάποιο αυτοάνοσο; ∆εν αρκούν τα φαντάσματα που έχει ο καθένας στριµωγµένα στην ντουλάπα του µυαλού του και τον τραβολογούν κάθε τόσο; Τελικά γιατί θα πρέπει να φοβάµαι στην πόλη µου; Και µάλιστα να µου το λένε φόρα παρτίδα µε όλους τους τρόπους. Εάν έχεις µαγαζί πρέπει να φοβάσαι; Εάν είσαι ξένος πρέπει να φοβάσαι; Εάν είσαι οµοφυλόφιλος; Εάν είσαι µακρυµάλλης; Εάν έχεις κοσµηµατοπωλείο; Εάν ψηφίσεις Μητσοτάκη; Τσίπρα ή Λαφαζάνη; Αν κάνεις αποχή; Αν πάρεις τρόλεϊ και το κάψουν; Αν δεν έχεις εισιτήριο και σε σκοτώσουν στο ξύλο; Αν, αν, αν… Και αλήθεια πόσο γουστάρεις να σε φοβούνται; ∆ηµοκρατία τελικά είναι να διαλέγει ο καθένας το φόβο που του ταιριάζει. Όχι, δηµοκρατία και φόβος δεν πάνε µαζί!

φασαίες-οι

Γεωργία Δρακάκη

Η φάση είναι φάση. Γιατί θέλω κολοκυθόσπορο. Θέλω κουλ μαγαζιά, όσο πιο μικρά γίνεται, κοντά στη γειτονιά μου στο κέντρο. Κοκτέιλ και τσίμπημα κοστίζει γύρω στο εικοσάρικο, αλλά τα δίνω, κι ας βγάζω ούτε χίλια το μήνα. Βάλε ένα νοίκι τετρακόσια και θα καταλάβεις. Φοράω ποιοτικά ρούχα που σε μάτι πενηντάρη φαίνονται φτωχικά. Δίνω σε σνίκερς όσο θα έδινε η μάνα μου για γόβες και κραγιόν. Δεν πιστεύω στον έρωτα όπως τον λανσάρει το παλιό σινεμά. Είμαι κουλ συνεχώς. Μιλώ με άνεση για το δονητή μου και τα ψυχοφάρμακά μου. Ξέρω τι είναι flat white και flatbread. Φλαταδούρα, γενικώς. Όχι δραματικότητες, όχι εντάσεις. Η ζωή είναι χάλια και δεν κάνω και πολλά για να την αλλάξω. Κλάιν. Πάμε για μπίρες. Βιολογικές, εννοείται. ΜΙΤΣΟΤΑΚΙ ΓΑΜΙΕΣΕ.

Φρόσω

Τεύχος 52 | Δεκέμβριος 2017

Η θεία Φρόσω μας ακολουθεί από το πρώτο τεύχος.
Δεν είναι υπαρκτό πρόσωπο, αλλά υπάρχει μέσα σε όλους μας.

Η ζωή πολλές δεκαετίες πριν χαρακτηριζόταν από συσκότιση στα μυαλά των ανθρώπων. Και μία παντελή άγνοια. Η «κυρα-Φρόσω» (με μεγάλη συμπάθεια στο όνομα και στον τύπο του ανθρώπου), αγνοούσε τι γινόταν πέρα από το νεκροταφείο του χωριού της που βρισκόταν στα όρια (όχι τυχαία) του απομονωμένου χωριού. Από εκεί και μετά δεν ήξερε τι υπήρχε και βαθιά μέσα της, δεν την ενδιέφερε και στην τελική. Ο απομονωμένος άνθρωπος, με τις περιορισμένες προσλαμβάνουσες δεν ήταν θέμα επιλογής, αλλά αποτέλεσμα συνθηκών. Όταν μίλαγες μαζί της, απαντούσε: «Εγώ δεν ξέρω απ’ αυτά» και πήγαινε παρακάτω. Έφτιαχνε όμως θεϊκό συκαλάκι γλυκό, έκοβε ξύλα με μία της ματιά, τραγούδαγε με πηγαία αυθεντικότητα.

Τεύχος 6 | Ιούνιος 2013

Η Θεία μου η Φρόσω από δεκατεσσάρων χρονών έμαθε να πλέκει σεμεδάκια. Το κάνει μέχρι και τώρα και είναι σίγουρη πως πάντα θα χρειάζονται. Τα παιδιά της έχουν γεμίσει τα πατάρια τους με τα «απαραίτητα» σεμεδάκια. Θεία, ίσως εσύ να μην μπορείς να το καταλάβεις και στην τελική να μη χρειάζεται να μάθεις για την ιδέα μου. Ότι η εποχή του σεμεδακιού τέλειωσε! Αλλά εσύ, ρε φίλε, μην μου πετάς κι εσύ σεμεδάκια όταν έρχομαι να σου πω για την ιδέα μου…

Φυλής

Φίλοι καρδιακοί περπατάνε στο δρόμο και ψάχνουν να συντροφευτούν μαζί για μια νύχτα.
Φυλές από όλες τις άκρες της γης, στοιβαγμένες σε άδεια σπίτια με γυμνούς γλόμπους φθορισμού.
Φιλιά που δε δώσαμε και μας στοίχειωσαν και μας κυνηγάνε στα όνειρά μας.
Φιλήδονες ζωές που κάνουν μια στάση η μια απέναντι απ’ την άλλη ματαίως και ατελεύτητα.
Όλοι οι δρόμοι οδηγούν στην Οδό Φυλής.

*Ευχαριστούμε: Την Αννούλα Στάικου που με την αιχμηρή ματιά της έδωσε υπόσταση στην κριτική της νεοελληνικής πραγματικότητας.

Χ

χάος

Τεύχος 36 | Ιούνιος 2016

Do you like the Tragas?
Φαντάζομαι να έρχεται κάποιος Δανός, Βέλγος κ.λπ. στην Ελλάδα, πρωί, και να παίρνει από το αεροδρόμιο ταξιτζή που ακούει Τράγκα. Βομβαρδισμοί, ουρλιαχτά, πολυβόλα κροταλίζουν, ιμάμηδες τραγουδάνε το Αλάχ ουάκ μπαρ, Ντον Κορλεόνε, απετάξατο τον Σατανά – Απεταξάμην, ελικόπτερα, Αποκάλυψη τώρα, Charlie don’t surf, ναπάλμ, βιάγκρα για ογδοντάχρονους, την έβαλα κάτω την ηχολήπτρια της άλλαξα τα φώτα, Carl Orff -Κάρμινα Μπουράνα, this is radio Kabul / radio Nagasaki / radio, Aμφιλοχία και ο Τράγκας σε αμόκ να γαβγίζει στα 220 ντεσιμπέλ. Θα πρέπει να παθαίνει σοκ ο άνθρωπος, κρίση πανικού, σύφιλη, χλαπάτσα, ουρολοίμωξη του αναπνευστικού, αφροί από το στόμα, το κεφάλι θα γυρνάει 360 μοίρες όπως στον Εξορκιστή, σου λέει την κάτσαμε, Γ’ παγκόσμιος πόλεμος, εισβάλλουν οι Μογγόλοι, Δευτέρα Παρουσία, κατεβαίνει ο Αρχάγγελος Γαβριήλ με γκιλοτίνα, ίσα που προλαβαίνω, γυναίκα σε τηλεφωνώ από Ελλάδα, φτιάξε διαθήκη – σε φιλώ σταυρωτά, τρεχάτε ποδαράκια μου / μετανοείτε Χριστιανοί, άκυρο το Hilton, γλυκιά μου – θα μείνω Δρομοκαΐτειο. Και ο ταξιτζής, ατάραχος, rayban, φραπεδάκι, τσιγαράκι χαλαράαα: Do you like the Tragas in Sweden, φιλαράκι;
John Chondros

χάρτες

Έχεις χαθεί με χάρτη; Εγώ πολλές φορές. Μα περισσότερες φορές έχω χαθεί στη φαντασία μου. Η παλιά Αθήνα, η τωρινή Αθήνα, οι πόλεις του κόσμου που θέλω να βρεθώ και να χαθώ σχηματίζονται στο μυαλό μου απλά κοιτώντας τους χάρτες τους. Χάρτης είναι τόπος, είναι χρόνος, είναι άνθρωποι, είναι κατάσταση, είναι πόλη που εξελίσσεται και αντέχει.

χαράματα

Θράσος Καμινάκης

Σκέψου να ήσουν εκεί πάνω
σε ένα παρόν που δεν τελειώνει
και τ’ ουρανού το παραπάνω
σαν κατασκότεινο σεντόνι
να ‘χεις ξυπνήσει τέτοιαν ώρα
για ένα τσιγάρο στο μπαλκόνι
καθώς τα απορριμματοφόρα
αργά κυλάνε μες τη σκόνη

για σκέψου μόνος όπως τώρα
πάνω απ’ την Έρημή σου Χώρα

στο πάτωμα το τελευταίο
ένα παιδί που μεγαλώνει
απαρηγόρητα γενναίο
θυμάται, θλίβεται, θυμώνει
έχεις ξεχάσει τ’ όνομα του
κι αυτό δεν θέλει να σε ξέρει
σου χάρισε τη μοναξιά του
του χάρισες το καλοκαίρι

ψηλά και μόνος όπως τώρα
πάνω απ’ την Έρημή σου Χώρα

το ρετιρέ στην Καλλιθέα
πουλήθηκε σε κάποιον ξένο
απεριόριστη είχε θέα
κι ένα παράπονο κρυμμένο
μα αργά τη νύχτα ένα βράδυ
σε ξύπνησε βροχή και μπόρα
τσιγάρο ανάβεις στο σκοτάδι
κοιτάς ρολόι, ίδια η ώρα

τα χρόνια πέρασαν με φόρα
πάνω απ’ την Έρημή σου Χώρα

χάκερ της πόλης

Ένα αφιέρωμα για τους αγαπημένους μας κούριερ
Τεύχος 55 | Απρίλιος 2018

Τι είναι η πόλη; Κατά το γνωστό «Τι είναι η πατρίδα»; Είναι οι γρατζουνισµένοι δρόµοι και τα βαριεστηµένα φανάρια; Οι οξείες γωνίες των γκρίζων κτιρίων και τα πράσινα κάγκελα του Αβραµόπουλου; Αν µιλάµε για πόλη, µία είναι η κεντρική φιγούρα. Τους βρίσκεις όλες τις ώρες της ηµέρας, µέχρι αργά τη νύχτα, όλους τους µήνες του χρόνου, ανεξαρτήτως καιρικών συνθηκών. Είναι τα παπάκια, αλλά όταν κάποιος τους προσφωνεί έτσι οι περισσότεροι από τους εργαζόµενους στα δίτροχα το θεωρούν υποτιµητικό, έως και προσβλητικό. Τους βλέπουµε κάθε στιγµή, σε στενάκια, σε λεωφόρους, σε πεζόδροµους, σε πλατείες. Στην πραγµατικότητα υπάρχουν παντού και πάντα, σαν µία σύγχρονη αστική θεότητα που γνωρίζει όχι µόνο ένα γαµώστενο που δεν το ξέρει ούτε ο κανονικός θεός, αλλά πολύ περισσότερα. Οι άνθρωποι αυτοί γνωρίζουν την πόλη µε τις καταστάσεις της, τους ανθρώπους της, τις µεριές και τις καβάτζες της. Η ίδια η δουλειά τούς έχει κάνει έξυπνους, πρακτικούς και ικανούς ανθρώπους.

χορός

Έχετε ακούσει αυτή την επιδημία χορού (χορευτική πανούκλα) που λέγεται ότι ξέσπασε το 1518 στη Γαλλία και πολλοί από τους ασθενείς-χορευταράδες, αφού χόρευαν ασταμάτητα για μέρες, ή έπεφταν χάμω κατάκοποι ή πέθαιναν; Ε, κάτι τέτοιο θέλω να συμβεί σε όλους τους δρόμους της Αθήνας, αλλά χωρίς να προκύψει από αρρώστια και χωρίς να πεθάνει κανείς. Απλά να ξεχυθούν στους δρόμους και να χορεύουν όλοι και όλες!

Ψ

ψυχή των πραγμάτων

ένας φευγάτος κεφτές και οι Ινδιάνοι
τεύχος 37 | Ιούλιος του 2016

Αν πάρεις έναν κεφτέ και τον βάλεις στο μίξερ για μισή ώρα θα γίνει ένας πολτός. Μετά αν δοκιμάσεις, είναι σίγουρο πως δε θα μπορείς να καταλάβεις τι στο διάολο τρως. Το ίδιο συμβαίνει και με τις βραστές πατάτες που μερικές νοικοκυρές αφήνουν για ώρα στο μπλέντερ και γίνονται αλοιφή. Και πάλι δεν καταλαβαίνεις ότι τρως πουρέ. Οι Ινδιάνοι έβρισκαν σε κάθε πράμα μια ψυχή. Από τη φυλή τους και την κοινότητά τους μέχρι τις μαργαρίτες, τα βράχια και τους κεφτέδες. Την ώρα που τους τουφέκιζαν, οι εκπολιτιστές ένιωθαν την ψυχή της σφαίρας; Ή την ώρα που έπαιρναν το σκαλπ ενός λευκού; Έχουν οι κεφτέδες ψυχή; Για τους Ινδιανίζοντες έχουν. Για τους χλαπακίζοντες, όχι. Στην εποχή μας η ψυχή των πραγμάτων (από κεφτέδες μέχρι και σχέσεις) έχει χαθεί. Πού να δεις, καημένη μου, την ψυχή του κεφτέ; Μασουλάς και χαριεντίζεσαι. Πόσω μάλλον την ψυχή του ανθρώπου που έχεις απέναντί σου, της ιδέας που βλέπεις να προσπαθεί να ξεμυτίσει. Όλα αυτά καταλήγουν σε μια τεράστια αδιαφορία, τέτοια που μπορεί να συγκριθεί μόνο με την αδιαφορία που δείχνει μια αμοιβάδα για το παγκόσμιο πρόβλημα της τρύπας του όζοντος. Κανείς δεν μπορεί να κατηγορήσει την αμοιβάδα. Ελάχιστοι Ινδιάνοι πια στον κόσμο μας. Ελάχιστες και οι ψυχές των πραγμάτων. Γιατί αυτές υπάρχουν όχι από μόνες τους αλλά μέσα από τις ψυχές των ανθρώπων. Μην παραπονιέσαι λοιπόν όταν γύρω σου όλα μοιάζουν αδιάφορα και πολτοποιημένα.
Καλή σας όρεξη!

ψηλά

Παντελής Αμπαζής

Ψηλά το κεφάλι αδέρφια! Γιατί εκεί ψηλά στο Υμηττό, υπάρχει κάποιο μυστικό… Του Μεγάλου Ερωτικού, του Μάνου Χατζιδάκι. Επίσης τα υψηλού επιπέδου καλλιτεχνικά έργα, είναι ασφαλώς ουκ ολίγα: Σαν τα ψηλά βουνά του Ζαχαρία Παπαντωνίου. Ψηλά απ’ τη γέφυρα του Άρθουρ Μίλερ. Τα Ψηλά Τακούνια του Πέδρο Αλμοδόβαρ. Ψηλά την χτίζεις τη φωλιά του Μάρκου Βαμβακάρη. Ιδού όμως και το πιο πρόσφατο δίλημμα: Ποπ ή λαϊκό; «Χέρια ψηλά κι όλα τα φτάνω» του Μιχάλη Χατζηγιάννη ή «ψηλά τα χέρια» του Στέλιου Διονυσίου; Γι’ αυτό σου λέω: Πήρες ψηλά τον αμανέ! Πρόσεχε μην έχουμε το γνωστό ατύχημα… Εξάλλου το λένε ξεκάθαρα ο υψηλού επιπέδου ποιητής Γιώργος Σεφέρης και ο Μίκης ο επιμήκης: Λίγο ακόμα να σηκωθούμε, λίγο ψηλότερα, λίγο ψηλότερα, λίγο ψηλότερα…
Γιατί αλλιώς, φίλε μου: shit high and watch around!

ψώνιο

Αίνιγμα: Καθημερινά βγαίνουμε έξω τουλάχιστον μία φορά γι’ αυτά. Ποτέ όσα έχουμε δε φτάνουν για τα κάνουμε σωστά. Η οδός Ερμού είναι ο δρόμος τους. Πολλοί από εμάς, τουλάχιστον μια φορά στη ζωή μας, χαρακτηριστήκαμε έτσι. Συνήθως οι μεγάλοι μας έρωτες είναι όλοι… ΤΙ είναι; Μα τα Ψώνια, φυσικά!

ψευδώνυμα

Γιατί γράφουμε με ψευδώνυμα; Μήπως έχουμε πολλούς εαυτούς; Η μήπως γιατί ντρεπόμαστε γι’ αυτά που γράφουμε; Μερικές φορές το ψευδώνυμο υποδηλώνει περισσότερα από ό,τι το κείμενο! Κάποια από όσα έχουν εμφανιστεί σε αυτά τα δέκα χρόνια:
Γκανιάν,
Άλφα,
Νταίζυ Ντάκου,
Τάκης Λούκης,
Αλέξης Μητσοτάκης,
Ρόζα Μπεσαμέλ,
Πέρσα Δράκου,
Η Νίτσα του Νίτσε,
Σωκράτης Λούδης.

Ω

ωμές αλήθειες

Τις ζητάμε. Είμαστε έτοιμοι να τις δεχτούμε;

Ωσαννά

Ωσάν να έπρεπε να μετανοήσουμε που αποφύγαμε να νοηματοδοτήσουμε το Τώρα μας μεταθέτοντας σε ένα Χθες την Ευθύνη μας και σε ένα Αύριο την Ελπίδα μας, κάθε που η Γη χριστουγεννιάζει, μαζευόμαστε όλοι μαζί και τιμής ένεκεν ψάλλουμε τα ΩΣΑΝΝΑ μας.

ωχ

Μίνα Μητσομπόνου

Αναστεναγμός, ανακούφιση, ανακάλυψη. Μια πόλη που σου κλείνει πονηρά το μάτι, που απαιτεί, που εμπνέει, που γεννά προσδοκίες. Ένας τόπος φασκιωμένος και συνάμα πρόθυμος να αποκαλυφθεί – έτοιμος να σε δοκιμάσει, να σου προσφέρει μια νέα έκπληξη, έναν αιφνιδιασμό από τη μια γωνιά στην άλλη. Η επιθυμία της περιπλάνησης στα συναισθήματα που γεννά το αστικό τοπίο, έχει για τον καθένα τη δική της διαδρομή. Σκαρφαλώνει στους καμπυλωτούς λόφους του κέντρου, στρέφει το βλέμμα προς τον ουρανό, αναζητά τη φρεσκάδα της θάλασσας και σταματά σε μια όμοια πάντα προτροπή: να επιλέξω το δικό μου «τώρα», πλαταίνοντας το παρόν δίχως καμία άλλη σκέψη.

ω, θεέ

τεύχος 35 | Μάιος του 2016

Και ένα απόφθεγμα του Μισέλ Ντε Μοντέν (Γάλλος δοκιμιογράφος 1533 – 1592) και αυτό αφιερωμένο. «Έτσι μίλησε ένας παλιός καπετάνιος στον Ποσειδώνα, σε μια μεγάλη φουρτούνα: Ω, Θεέ! Μπορείς να με σώσεις, αν το θελήσεις. Στο χέρι σου πάλι είναι να μ’ αφανίσεις, αν το θελήσεις. Είτε το ένα κάνεις είτε το άλλο, μάθε πως ατάραχα θα κυβερνάω το πλοίο».

Ώλα θα πάνε καλά!