Η άνοδος του Αρτούρο Ούι του Μπέρτολτ Μπρεχτ, στο Θέατρο ARK | Κριτική παράστασης

Με επιρροές από τον αμερικάνικο κινηματογράφο και τα σύγχρονα κόμικς, το Σικάγο τού περασμένου αιώνα μοιάζει με το Γκόθαμ Σίτυ τού Μπάτμαν και το «γοτθικό» στοιχείο συνδυάζεται με τα λαοφιλή μιούζικαλ.

Η σκηνή αρένα-πασαρέλα με τους θεατές τοποθετημένους αμφίπλευρα δίνει στο όλον θέαμα μία ακόμα τηλεοπτική χροιά, ενώ λανθάνει το στοιχείο τού καμπαρέ τού Μεσοπολέμου.

Σκληρό έργο για διανοητές θεατές. Μάθημα πολιτικής οικονομίας επί σκηνής. Όλα τα σχετικά b-movies εμπνεύστηκαν κι ενέπνευσαν αυτή την μάλλον απλοϊκή και γραφική μελέτη τού υποκόσμου, της Μαφίας εν γένει (κι από τις δύο πλευρές τού Ατλαντικού).

Τα εκκωφαντικά μεγάφωνα και οι ψείρες στα πρόσωπα των θεατών/χορευτών/τραγουδιστών θύμιζαν γήπεδο, ρινγκ παλαιστών, σαδομαζοχιστικό κλαμπ, αγώνες γενικώς.

Η διαφθορά είναι το βασικό στοιχείο γύρω από το οποίο περιστρέφεται η ιδεολογική στόχευση τού θεατρικού αυτού έργου, που είναι μάλλον ακόμα επίκαιρο και περιζήτητο, αν κρίνω από την κατάμεστη αίθουσα του ΘΕΑΤΡΟΥ ΑΡΚ, παρά την δυσκολία στην κυκλοφορία που παρατηρήθηκε στην Πατησίων από διαδήλωση έξω από το Αρχαιολογικό Μουσείο. Η ευπώλητη αυτή παράσταση άρχισε με ένα τέταρτο καθυστέρηση (το ακαδημαϊκό-θεατρικό-νεοελληνικό τέταρτο, που μόνον στους κινηματογράφους δεν ισχύει – είναι το μόνο που γίνεται επακριβώς στην ώρα του στο χώρο τού θεάματος). Οι συνεπείς θεατές πάντα δυσανασχετούν με τους αργοπορημένους που μιλάνε στα κινητά τους, απαιτούν, διαμαρτύρονται και εν γένει φέρονται σαν η υφήλιος να τους ανήκει και να δημιουργήθηκε και για χάρη τους και για αποκλειστική τους χρήση (όπως οι εθνικές οδοί, π.χ.). Αλλά ας μην γκρινιάζω. Η κοινωνική παρατήρηση είναι αναπόσπαστο στοιχείο και προαπαιτούμενο τής ΚΡΙΤΙΚΗΣ ΣΚΕΨΗΣ και το θέατρο είναι απλώς ο ανακλαστικός, υπερβολικός κι ενίοτε παραμορφωτικός καθρέφτης τής κοινωνίας μας.

Μεταλλική η πασαρέλα τού δαπέδου τής υπερυψωμένης σκηνής, με καταπακτές φωτισμένες σε στυλ θρίλερ. Γενικά, υφολογικά η παραγωγή αυτή κυμαίνεται μεταξύ γερμανικού εξπρεσιονισμού, μπαρόκ, σουρεαλισμού και άλλων μη ρεαλιστικών ειδών, ρευμάτων και σχολών.

Βεβαίως, όλ’ αυτά συνέτειναν στην περίφημη μπρεχτική «αποστασιοποίηση», όμως ο άθλος εδώ (και σε άλλα παρόμοια εγχειρήματα) είναι πως δεν μπορεί αυτό το καλογραμμένο κείμενο να βρίσκει ρωγμές στο συναισθηματικό σώμα τού θεατή και να διαπιδύει αναλόγως τού βαθμού ενσυναίσθησης που διαθέτει κι εξασκεί.

Σε επίπεδο «όψεως», από ενδυματολογικής και σκηνογραφικής πλευράς (και από φωτιστικής) ήταν σαν να βλέπουμε Μπάτμαν με τον εφιαλτικό παραμορφωμένο πιγκουίνο.

Το ηχητικό τοπίο θα μπορούσε να είναι περισσότερο χαμηλόφωνο αλλά όχι και χαμηλότονο.

Η φρενιτική εναλλαγή εικόνων και σκηνών με ένα συρόμενο μεταλλικό κατασκεύασμα απροσδιορίστου χρήσεως οδηγούσε αναπόφευκτα (;) σε έναν ρυθμό ολοένα και επιταχυνόμενο, όπως γίνεται στις ιπποδρομίες ή στους αγώνες πάλης (και λιγότερο στους αγώνες τένις).

Εν γένει, έλειπε η λεπτότητα, η εμμονή στη λεπτομέρεια. Ο χαρακτήρας των comics υπερίσχυσε δραματικά.

Όμως αυτό θα οδηγούσε σε μια άλλη σκηνοθεσία, οπότε σταματώ εδώ και κρίνοντας το προκείμενο είναι προφανές πως στήθηκε μια παραγωγή που απευθύνεται καθαρά και κυρίως στο τηλεοπτικό κοινό, αλλά και στους φοιτητές, στους νέους, όχι τόσο όμως στους ανήσυχους αναζητητές, αφού αυτό το έργο είναι πασίγνωστο, αν και δεν παίζεται πολύ συχνά λόγω τής πολυπρόσωπης διανομής και τής οικονομικής επιβάρυνσης που συνεπάγεται (και από σκηνογραφικής πλευράς).

Μια πολυδάπανη παραγωγή λοιπόν, κατάλληλα στημένη, επαγγελματικά υποστηριγμένη, που θα παίζεται για πολλές θεατρικές περιόδους, επειδή ακριβώς έχει αυτό που λείπει από πολλές άλλες: απόλυτο συγχρονισμό, τέλειο συντονισμό, άψογη ενορχήστρωση, αγαστή συνεργασία όλων των συντελεστών.

Μακάρι να πληθαίνουν παρόμοια θεάματα, γιατί απαλείφουν (κατά το δυνατόν) τον επαρχιακό χαρακτήρα τής θεατρικής Αθήνας μας.

Δρ Κωνσταντίνος Μπούρας
https://konstantinosbouras.gr

info:

https://www.viva.gr/tickets/theater/i-anodos-tou-artouro-oui-tou-mpertolt-mprext/

Τη μακάβρια φάρσα «Η άνοδος του Αρτούρο Ούι», όπου ο Μπέρτολτ Μπρεχτ σημαδεύει τους μηχανισμούς που στηρίζουν και εκτρέφουν τον φασισμό, ανεβάζει ο Άρης Μπινιάρης σε ένα νέο χώρο στην Κυψέλη, το Θέατρο ARK στις 25 Ιανουαρίου 2023.

Το παραβολικό αυτό έργο είναι ένας παραλληλισμός της ιστορίας της ανόδου του ναζισμού στη Γερμανία μέχρι την κατάληψη της εξουσίας από τον Χίτλερ. Ο Μπρεχτ ανασυνθέτει την ιστορία μεταφέροντας τη δράση στο γκανγκστερικό περιβάλλον της Αμερικής του μεσοπολέμου.

Ερμηνεύουν: Γιάννης Αναστασάκης, Μιχάλης Βαλάσογλου, Θανάσης Ισιδώρου, Άρης Κασαπίδης, Τάσος Κορκός, Κώστας Κορωναίος, Δαυίδ Μαλτέζε, Ερρίκος Μηλιάρης, Μαρία Παρασύρη, Αλεξία Σαπρανίδου, Φοίβος Συμεωνίδης και Γιώργος Χρυσοστόμου.
Τα δικαιώματα για την αναβίβαση του έργου παρέχονται αποκλειστικά από τον εκδοτικό οίκο SUHRKAMP.

Μετάφραση: Κ. Παλαιολόγος
Σκηνοθεσία: Άρης Μπινιάρης
Απόδοση κειμένου, δραματουργική επεξεργασία: Έλενα Τριανταφυλλοπούλου, Άρης Μπινιάρης
Μουσική σύνθεση: Αλέξανδρος Κτιστάκης
Σκηνικά- κοστούμια: Πάρις Μέξης
Σχεδιασμός κίνησης, χορογραφίες: Χαρά Κότσαλη
Σχεδιασμός φωτισμών: Στέλλα Κάλτσου
Σχεδιασμός ήχου: Χάρης Κρεμμύδας
Βοηθός σκηνοθέτη: Νεφέλη Παπαναστασοπούλου
Βοηθός σκηνογράφου- ενδυματολόγου: Αλέγια Παπαγεωργίου
Φωτογραφίες: Πάτροκλος Σκαφίδας
Video promo: Θωμάς Παλυβός
Art direction promo: Πάρις Μέξης
Επικοινωνία – ΓραφείοΤύπου: Μαρία Τσολάκη
Social Media – Διαφήμιση: Renegade Media, Βασίλης Ζαρκαδούλας
Παίζουν:
Γιάννης Αναστασάκης, Μιχάλης Βαλάσογλου, Θανάσης Ισιδώρου, Άρης Κασαπίδης, Τάσος Κορκός, Κώστας Κορωναίος, Δαυίδ Μαλτέζε, Ερρίκος Μηλιάρης, Μαρία Παρασύρη, Αλεξία Σαπρανίδου, Φοίβος Συμεωνίδης, Γιώργος Χρυσοστόμου.
Χώρος: Θέατρο ARK, Δροσοπούλου 197