Μικρά μυστικά καλής ψυχικής υγείας: αγκαλιάζοντας το Εδώ και Τώρα

Το Εδώ και Τώρα είναι ένας όρος που χρησιμοποιούμε όταν θέλουμε να δώσουμε έμφαση σ’ αυτό που συμβαίνει στην παρούσα στιγμή, στο συγκεκριμένο χρόνο και χώρο.

Αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο της ψυχοθεραπευτικής προσέγγισης Gestalt και σχετίζεται με την ικανότητα να παραμένουμε σε επαφή με την παρούσα εμπειρία, όπως αυτή ξετυλίγεται από λεπτό σε λεπτό.

Οι σύγχρονοι ρυθμοί ζωής, η αβεβαιότητα, η αντίσταση στην αλλαγή, η διάθεση για έλεγχο, όλα αυτά συχνά μας αποσυντονίζουν, δυσχαιρένοντας την επαφή με όσα πραγματικά συμβαίνουν γύρω και μέσα μας.
Όταν «ταξιδεύουμε» στο παρελθόν ή στο μέλλον κατά κάποιον τρόπο αποφεύγουμε την παρούσα εμπειρία. Σαν αποτέλεσμα, βιώνουμε άγχος, ένταση, αποξένωση και πτώση της λειτουργικότητάς μας. Όπως έλεγε ο κινέζος σοφός Λάο Τσε: «Αν νιώθεις θλιμμένος, ζεις στο παρελθόν. Αν είσαι ανήσυχος, ζεις στο μέλλον. Αν είσαι γαλήνιος, ζεις στο παρόν».

Η ικανότητα του να παραμένουμε σε επαφή με αυτό που συμβαίνει χωρίς να το κρίνουμε, να το διαστρεβλώνουμε ή να το αποφεύγουμε θεωρείται πολύ σημαντική για τη λειτουργικότητα και την ποιότητα της ζωής και των σχέσεών μας. Όσο λιγότερες διακοπές -όσο λιγότερες «αποδράσεις από το παρόν»- έχει αυτή η διαδικασία, τόσο περισσότερες δυνατότητες έχουμε να τοποθετηθούμε αποτελεσματικά σ’ αυτό που συμβαίνει.

Σύμφωνα με κάποιες ανατολικές φιλοσοφίες (Ζεν, Ταοϊσμός), η ικανότητα να ζούμε στο παρόν και να είμαστε ανοιχτοί και παρόντες στο βίωμα, όπως αυτό προκύπτει, είναι σημάδι ενος «φωτισμένου μυαλού». Ένας τέτοιος άνθρωπος αγκαλιάζει πλήρως αυτό που αναδύεται κατά την παρούσα στιγμή (Τώρα), στο συγκεκριμένο τόπο (Εδώ). Άλλωστε και η ψυχο-θεραπευτική διαδικασία είθισται να είναι ακριβώς αυτό: ένα πλήρες αγκάλιασμα της εμπειρίας μας εδώ και τώρα.

Το παρελθόν δεν είναι πια μαζί μας και το μέλλον δεν έχει έρθει ακόμα: το μόνο που υπάρχει στην πραγματικότητα είναι το παρόν. Και είναι δική μας η επιλογή να αποδεχτούμε και να μάθουμε να αγκαλιάζουμε αυτή την πραγματικότητα ή όχι.