Πάνω κάτω η Σοφοκλέους
Η ζωή μας είναι η Σοφοκλέους. Παραφράζω το γνωστό στίχο της Γώγου, διότι, κατά μήκος αυτού του κεντρικού, αθηναϊκού δρόμου, παρουσιάζεται στα μάτια μου ξεκάθαρη η ανισόπεδη διαστρωμάτωση της κοινωνίας μας.
Στην κορφή, υπάρχει το παλιό χρηματιστήριο, σήμα κατατεθέν της οδού, περιτριγυρισμένο από επιβλητικά κτήρια κεντρικών καταστημάτων τραπεζών. Σε όλο το οικοδομικό τετράγωνο, ακόμα και στα γρήγορα καφέ, εδράζει η ανώτερη κοινωνική κάστα, τα ντόπια golden boys, επίσημες ενδύσεις και βιαστικά, επιχειρηματικά βλέμματα. Έπειτα, κατηφορίζοντας και κοιτάζοντας κλεφτά την πλατεία Κοτζιά –το δημαρχείο της πόλης στέκει πιο χαμηλά από τις τράπεζες– ορθώνεται ένα εμπορικό πολυκατάστημα, το οποίο σκεπάζει τη Βαρβάκειο. Η στοά των Αθανάτων, για την αρχοντο-ρεμπέτικη διασκέδαση της μεσαίας τάξης, λογιών μαγαζιά με μπαχάρια και ηλεκτρικά είδη για τα νοικοκυριά.
Στη διασταύρωση Σοφοκλέους και Αθηνάς, κοιτάς προσεχτικά για να διασχίσεις το δρόμο. Δεξιά το θλιμμένο σιντριβάνι της Ομόνοιας, αριστερά η άρρωστη γιαγιά μας, η Ακρόπολη. Η κάθοδος συνεχίζεται, ξαφνικά βρίσκεσαι σε μια γειτονιά της Βαβέλ. Μετανάστες μπαινοβγαίνουν σε στενά μαγαζάκια, περπατούν σε αρμαθιές, κουβαλούν κούτες, παζαρεύουν, γελάνε. Οι ανένταχτοι της διαστρωμάτωσης ανακαλύπτουν δικό τους ρυθμό κι επιβιώνουν. Στις εκβολές της Σοφοκλέους, εκεί που ο δρόμος καταλήγει στην Πειραιώς, εμφανίζονται τα σκοτεινά στοιχεία, εκείνοι που ηττώνται στην επιβίωση. Τοξικομανείς, με θολές ματιές βλέπουν τον κόσμο να περνάει. Βαδίζω κι εγώ μέχρι εκεί, στρέφω πίσω, ανηφορικά, διακρίνω το χρηματιστήριο.
Πολύ ταιριαστά, η οδός βαφτίστηκε με το όνομα του Αρχαίου Τραγικού. Ο Σοφοκλής μίλησε πριν από δυόμιση χιλιετίες για την αυστηρή κοινωνική ιεραρχία και τα πάθη που προκαλεί. Ένα θέμα που αποτυπώθηκε ανάγλυφα στη διαμάχη περί νόμων Κρέοντα και Αντιγόνης. Έπειτα, ο ποιητής ανέδειξε πανανθρώπινες διαλεκτικές σχέσεις, όπως της αλληλεπίδρασης Απόλλωνα και ακολούθων του Διονύσου, στους Ιχνευτές. Με δυο λόγια, ο Σοφοκλής καταπιάστηκε με τα στοιχεία που, κατά τον Νίτσε, γέννησαν την τραγωδία. Ταιριαστός ο δρόμος του.