Ψηφίδες αλήθειας, δηλαδή σχεδόν ψέματα | Editorial | Τεύχος #102

Ο Άνθρωπος μοχθεί να προσεγγίσει την Αλήθεια. Από την αρχή της Ιστορίας του. Στην αρχή την ανακάλυπτε στους Θεούς και στους κεραυνούς τους. Κατόπιν στην Επιστήμη. Τώρα στο διαδίκτυο, στις θεωρίες συνομωσίας, σε πληρωμένες έρευνες και τελευταία στην τεχνητή νοημοσύνη.

Κάποτε τα πράγματα είναι καθαρά. Ας πούμε η Αλήθεια της Ιεράς Εξέτασης από τη μία και η Αλήθεια του Γαλιλαίου από την άλλη. Ευκολάκι. Παλιά η εξουσία αρεσκόταν να υποστηρίζει παράλογες υποθέσεις και να τις επιβάλλει δια πυρός και σιδήρου. Τώρα τα πράγματα έχουν αλλάξει. Ένας μανδύας «αντικειμενικότητας» προσθέτει πόντους πειστικότητας (στην εξουσία) και κάνει πιο απαιτητικό το έργο για τους «Γαλιλαίους». Και μιας και οι «Γαλιλαίοι» πολλές φορές δεν είναι και τίποτα σοβαροί αντίπαλοι, η ζωή συνεχίζεται ως έχει.

Έχει ενδιαφέρον, αφού ξεπεράσουμε τη μεταμοντέρνα ανοησία του «ο καθένας και η αλήθεια του» που αποσυντονίζει/καταργεί την όποια κοινωνική συγκρότηση και συνοχή μάς έχει απομείνει, να αναρωτηθούμε και μαζί και χώρια: Σήμερα ερχόμαστε πιο κοντά στην αλήθεια; Την προσεγγίζουμε περισσότερο;

Αν θέσεις μια ερώτηση σε έναν βουλευτή, σε έναν αντιπρόσωπο ενός σιναφιού, σε έναν υπερτοποθετημένο άνθρωπο, θα λάβεις ως απάντηση «ψηφίδες αληθείας». Χωρίς ίχνος προσπάθειας μιας πιο σύνθετης σκέψης ή, για να το πω πιο απλά, ο φίλος μας θα «εξαφανίσει άλλες πλευρές» που απλά δεν ταιριάζουν στο «σκιάχτρο» που έχει σφηνωμένο στο κεφάλι του. Η προσέγγιση της αλήθειας (που ποτέ δεν μπορείς να την αντιληφθείς στο όλον, και αυτό είναι έξοχο) έχει αντικατασταθεί από την πρακτική του αφηγήματος. Δηλαδή κόψιμο-ράψιμο πλευρών της πραγματικότητας που σεναριακά σε οδηγεί σε ένα προκατασκευασμένο συμπέρασμα. Το οποίο βεβαίως ανάγεται σε αλήθεια.

Το τελευταίο διάστημα, ειδικά οι «ψηφίδες αληθείας» −δηλαδή σχεδόν ψέματα− έχουν κατακλύσει τη ζωή μας. Και μέχρι τις εκλογές, η «πανδημία αφηγημάτων» θα φτάσει μέχρι το κόκαλο (όπως το… μαχαίρι).

Υ.Γ. Με τρόμο ανακαλύπτω πως η τεχνητή νοημοσύνη δίνει πιο αντικειμενικές απαντήσεις από ότι «εμείς» που τη σχεδιάσαμε.

Μπλέξαμε!